In deze blog staat de vraag centraal of je zeggenschap wilt houden over je schenking.

Schenken en toch zeggenschap houden?

In de praktijk merken we dat (groot)ouders wel vermogen willen overdragen aan hun kinderen, maar vaak worstelen met de vraag of hun (klein)kinderen – nu of in de toekomst – wel verstandig met dit vermogen zullen omgaan.

Stel, je schenkt vanaf de geboorte van je kind jaarlijks het vrijgestelde bedrag van ongeveer € 6.600 (cijfer 2024). Dan staat er (afgezien van rendement) op 18-jarige leeftijd al bijna € 120.000 op de rekening van je kind. En als de grootouders van beide kanten ieder ook nog eens jaarlijks € 2.600 belastingvrij schenken, komt dat in totaal op ruim € 212.000. Op het moment dat je kind 18 wordt kan je kind zelf over de rekening beschikken. Een schrikbeeld voor veel ouders!

Drie manieren om zeggenschap te houden

Wat kun je doen om de zeggenschap over het geschonken vermogen te houden? Er zijn meerdere manieren om op een gestructureerde manier familievermogen over te dragen naar de volgende generaties. We zetten alvast drie mogelijkheden voor je op een rij.

1. Bewind

In een schenkingsakte kun je opnemen dat het geschonken vermogen onder bewind komt te staan. Dat kan een notariële akte, maar ook een onderhandse akte zijn. Je bepaalt zelf wie als bewindvoerder wordt aangesteld. Meestal is dat een van de ouders, maar beiden is ook mogelijk. Daarnaast bepaal je tot welke leeftijd het bewind van toepassing is, bijvoorbeeld tot de 27ste verjaardag. Je kind kan nu alleen met toestemming van de bewindvoerder over het vermogen beschikken.

Je moet je wel realiseren dat je kind na vijf jaar aan de rechter kan vragen het bewind te laten vervallen. Wil je dat voorkomen? Dan kun je in de schenkingsakte een clausule opnemen dat je in dat geval de mogelijkheid hebt om de schenking te herroepen.

2. Certificeren van vermogen

Bij deze variant wordt een scheiding aangebracht tussen het juridische eigendom (de zeggenschap) en het economische eigendom (het bezit) van het vermogen dat je wilt schenken. Hoe werkt dat? Je richt bij de notaris eerst een Stichting administratiekantoor (Stak) op. Je bepaalt daarbij wie als bestuur optreedt; meestal in eerste instantie jij als ouder, eventueel aangevuld met kinderen of vertrouwenspersonen. Dan breng je vermogen (bijvoorbeeld een effectenportefeuille) in de Stichting in en daar krijg je certificaten voor terug, die de waarde van het ingebrachte vermogen vertegenwoordigen. Vervolgens schenk je alle of een deel van de certificaten aan je kinderen. Het economische eigendom is daarmee in handen van de kinderen. Maar zij kunnen daar niets mee zonder medewerking van het bestuur van de Stak, aangezien dat de zeggenschap over het vermogen heeft.

Een alternatieve, maar vergelijkbare manier om een scheiding aan te brengen tussen de zeggenschap en het economische belang van vermogen, is het oprichten van een Besloten Fonds voor gemene rekening (FGR).

3. Schenken onder schuldigerkenning

Schuldigerkenning is ook een veelgebruikte methode om te schenken en tegelijkertijd zelf de beschikking over het vermogen te houden. Je moet daarvoor altijd naar de notaris. In een notariële akte erken je een bedrag schuldig aan je kind. Die schuld hoef je pas af te lossen als jij of je partner overlijdt. Je moet jaarlijks daadwerkelijk 6% rente over het bedrag van de schuld aan je kind overmaken. Afgezien van de jaarlijkse rentebetaling kan je kind dus niet over het onderliggende vermogen beschikken. Deze vorm van vermogensoverheveling wordt ook vaak gebruikt als het vermogen vast zit in bijvoorbeeld onroerend goed (in box 3).

Welke manier voor jou geschikt is, hangt erg af van je situatie en wensen. Laat je vooraf goed adviseren door bijvoorbeeld je notaris of fiscalist.

Geschreven naar de stand van zaken op 3 december 2024.

Disclaimer
Dit artikel bevat alleen algemene informatie en geen persoonlijk advies. Wil je persoonlijk advies, overleg dan met je fiscaal adviseur of je notaris wat de beste keuze voor jou is.