Hoe houd je je hoofd koel en emoties de baas bij sterk dalende beurskoersen?

Het is deze dagen flink slikken voor beleggers. Het coronavirus is doorgedrongen tot de beurzen en kleurt de markten dieprood. Vorige week was zelfs de slechtste beursweek sinds de financiële crisis in 2008 of de beurscrash in 1987. Een beleggingsportefeuille die 10% of meer is gedaald is voor iedere belegger schrikken. Voor sommigen zal het zelfs tot paniek leiden. Maar in onzekere tijden is angst een slechte raadgever. Ook voor beleggers.

Niet meer, maar mínder kijken

Als het slecht gaat op de beurs, grijp je misschien vaker naar je telefoon om te checken hoe groot het verlies is. Niet doen, zegt Dan Ariely. Ariely is hoogleraar psychologie en gedragseconomie aan Duke University in de Verenigde Staten en auteur van onder andere het interessante en leerzame boek 'Geld en gedrag’.

Volatiele markten leiden tot angst of onrust. Logisch, want je ziet je portefeuille in één klap minder waard worden. Volgens Ariely gaan we ons alleen maar ellendiger voelen als we continue kijken hoe de koersen verder omlaag gaan. Vanuit dat ellendige gevoel gaan we misschien ook nog handelen. Bijvoorbeeld aandelen verkopen en obligaties kopen of cash aanhouden. Ofwel beleggingen met hoger verwacht rendement inruilen voor beleggingen met een lager verwacht rendement. Historisch gezien is dat één van de grootste fouten die beleggers kunnen maken.

Wat je beter kunt doen, stelt Ariely, is eerst bedenken wat je wilt gaan doen voordat je naar je portefeuille gaat kijken. Zo voorkom je mogelijk irrationele beslissingen waar je later spijt van krijgt.

Pijn van verlies groter dan genot van winst

Irrationeel handelen is niet de enige psychologische eigenaardigheid die de kop opsteekt als het tegenzit op de beurs. Ook verliesaversie en kuddegedrag zijn bekende psychologische valkuilen. De pijn van financieel verlies voelt voor veel mensen zwaarder dan het geluk van een meevaller. In deze tijden voelt het verlies dus zwaar, maar weet dat deze pijn vooral tussen je oren zit.

Als iedereen in de sloot springt, spring jij dan ook? Veel moeders hebben hun kind weleens deze vraag gesteld. ‘Nee’, was waarschijnlijk het antwoord. Maar bij beleggers zien we dit kuddegedrag wel. Als aandelen massaal worden verkocht dan wil dat niet zeggen dat je als belegger met de kudde mee moet gaan. Tegen de stroom in durven gaan is iets waar veel mensen moeite mee hebben, maar het kan zich bij beleggen uitbetalen. Het is goed om voorbij te gaan aan de waan van de dag en te kijken naar de fundamentele beleggingscasus van een bedrijf: Waarom zou ik hierin moeten beleggen? Wat is het langetermijnperspectief van een onderneming en wat zijn mogelijke aanjagers van de aandelenkoers? De koersdalingen van de afgelopen dagen bieden ook mogelijkheden om kwaliteitsaandelen met een flinke korting te kopen.

Blijven zitten in de achtbaan

In tijden van crisis blijven zitten waar je zit. Het is makkelijker gezegd dan gedaan, maar vaak wel het beste advies. Volgens vermogensbeheerder Fisher Investments horen flinke koersdalingen er op zijn tijd bij. Ze zorgen wel voor meer onzekerheid bij beleggers, schommelingen op de beurzen en alarmbellen in de media.

Een marktcorrectie of koersdaling van 10% of meer betekent niet altijd problemen voor de langere termijn. Vaak herstellen koersen zich relatief snel. Fisher relativeert: in de afgelopen decennia was slechts 14% van de koerscorrecties het begin van een langere, dalende markt en de meeste correcties waren niet meer dan een bliepje op de radar. Koersdalingen proberen voor te zijn door de markt te timen heeft zelfs voor de beleggingsprofessionals geen zin. Het is ook maar de vraag of dat lukt. Fisher kwam tot de conclusie dat time in the market is more important than trying to time the market. Ofwel: belegd blijven is het belangrijkst.

Beleg voor de langere termijn

We kunnen het niet vaak genoeg zeggen: vermogensbeheer is toewerken naar een stip op de horizon. Schommelingen, groot of klein, horen erbij. Over een langere periode is historisch gezien altijd een opwaartse trend te zien. Ook als er een flinke koersdaling tussendoor kwam.

Ook succesbelegger Warren Buffett wijst erop dat beleggen een langetermijnspel is. “Ik weet wat markten op lange termijn doen: ze gaan omhoog. Maar wat de markt over een dag, een week, een maand of zelfs een jaar doet, daarvan heb ik nooit het idee gehad dat ik het weet en ik heb ook nooit het idee gehad dat het belangrijk is. Wat ik wil zeggen is dat aandelen over 10, 20 of 30 jaar veel hoger staan dan nu.”

Evi houdt ook nu het hoofd koel

Bij Evi beleggen we gespreid over aandelen, obligaties en markten. Door deze spreiding kunnen we klappen als nu beter opvangen. En hoewel Evi nog jong is, heeft Van Lanschot al sinds 1737 beleggingservaring. In al die jaren hebben we meerdere stormen meegemaakt en doorstaan.

Het is uiteraard heel makkelijk om in crisistijd te zeggen ‘blijft rustig’. Maar juist nu het is goed om inzicht te hebben in het gedrag van jezelf als belegger en het gedrag van andere beleggers. Deze inzichten zijn in deze moeilijke beleggingstijden een goede houvast.