In de maand november besteden we in een serie blogs altijd aandacht aan het onderwerp ‘schenken’. Dit jaar gaan we in op verschillende valkuilen die zich bij schenken voor kunnen doen.
In de vierde blog van deze serie staan we stil bij de situatie waarin schenkingen bij elkaar opgeteld worden. Daardoor is er mogelijk meer belasting verschuldigd dan u waarschijnlijk dacht.
Wanneer worden schenkingen bij elkaar opgeteld?
Schenkingen zijn tot een bepaald bedrag vrijgesteld van schenkbelasting. Over een schenking die boven de vrijstelling uitkomt, is schenkbelasting verschuldigd. Om de schenkbelasting te berekenen kijkt de Belastingdienst in principe naar wat iemand individueel ontvangt van een schenker. Let op: dat ligt anders als er geschonken wordt aan beide fiscale partners of door twee afzonderlijke fiscale partners. Voor de berekening van vrijstellingen en tarieven worden de schenkingen dan bij elkaar opgeteld.
Een voorbeeld:
Stel u bent gehuwd op huwelijkse voorwaarden en u en uw partner hebben beiden eigen vermogen. Zowel u als uw partner schenken ieder € 28.947 aan uw kleinkind voor de aanschaf van een eigen woning. Voor de schenkbelasting worden beide schenkingen bij elkaar geteld om de schenkbelasting te berekenen. Er wordt dan uitgegaan van een schenking van € 57.894 en uw kleinkind mag maar één keer de vrijstelling van € 28.947 benutten. Waar u dacht uw kleinkind belastingvrij te schenken, moet uw kleinkind dus 18% schenkbelasting betalen over € 28.947.
|
Tarieven schenk- en erfbelasting 2023 |
|||
|
Belaste verkrijging |
Tariefgroep I Partner en kinderen |
Tariefgroep IA Kleinkinderen |
Tariefgroep II |
|
0 - € 138.641 |
10% |
18% |
30% |
|
>= € 138.641 |
20% |
36% |
40% |
Schenkingen aan beide partners worden ook bij elkaar opgeteld. Stel u schenkt zowel aan uw kind als aan diens partner ieder € 100.000. Voor de schenkbelasting wordt dan uitgegaan van een schenking van € 200.000 en één keer de vrijstelling van € 6.035. Belast is dus € 193.965. Over de eerste € 138.641 wordt 10% geheven en over het meerdere van € 55.324 is het tarief 20%. De totale schenkbelasting is dan € 24.928, die pro-rata door uw kind en diens partner verschuldigd is.
Door de optelling van de schenkingen in deze situaties heeft het vanuit het oogpunt van besparing van schenkbelasting dus geen zin om de schenking te splitsen over beide partners.
Wanneer is er sprake van fiscaal partners?
Voor wie geldt de optelling van schenkingen nu precies, wie zijn fiscaal partners voor de schenk- en erfbelasting?
Gehuwden en geregistreerd partners
Gehuwden en geregistreerd partners zijn altijd fiscaal partners van elkaar, ook al wonen ze op verschillende adressen of is een verzoek tot (echt)scheiding ingediend. Pas als de (echt)scheiding is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand zijn ze voor de schenk- en erfbelasting geen partner meer van elkaar. Dat is overigens anders voor de inkomstenbelasting. Daar eindigt het fiscaal partnerschap al op het moment dat het verzoek tot (echt)scheiding is ingediend en beide partners niet meer op hetzelfde adres zijn ingeschreven.
Als er geschonken wordt in de periode van één jaar voor het huwelijk of geregistreerd partnerschap, dan wordt er toch belasting over de schenking geheven alsof het huwelijk of geregistreerd partnerschap al bestaat. Dit geldt zowel voor de schenkers als voor de ontvangers.
Samenwoners
Samenwoners zijn voor de schenk- en erfbelasting pas fiscaal partner als ze gedurende een bepaalde periode een notariële samenlevingsovereenkomst met een wederzijdse zorgverplichting hebben én ingeschreven staan op hetzelfde woonadres. Voor de schenkbelasting is die periode twee jaar vóór de schenking, voor de erfbelasting is dat zes maanden vóór het overlijden. Als de samenwoning op hetzelfde woonadres vijf jaar geduurd heeft, zijn de samenwoners ook fiscaal partner voor de schenk- en erfbelasting. Dan is er geen eis meer van een notariële samenlevingsovereenkomst.
Overigens hanteert de inkomstenbelasting bij samenwoners een veel ruimer partnerbegrip. Daar zijn samenwoners al fiscaal partner als ze bijvoorbeeld samen een eigen woning hebben gekocht of samen een kind hebben.
Hoge schenkingsvrijstelling
Het verschil in fiscaal partnerbegrip tussen de schenk- en erfbelasting en de inkomstenbelasting is verwarrend en kan tot onverwachte heffing leiden. De eenmalige hoge schenkingsvrijstelling van ouders aan een kind of de eenmalige hoge schenkingsvrijstelling voor de eigen woning is leeftijdsgebonden. De ontvanger moet tussen de 18 en 40 jaar oud zijn. Als de ontvanger op het moment van de schenking ouder is, maar zijn fiscaal partner voldoet wel aan die leeftijdseis, dan mag de eenmalige hoge vrijstelling ook worden gebruikt. Bij samenwoners die nog geen twee respectievelijk vijf jaar samenwonen, is het dus opletten geblazen dat er dan pas geschonken wordt na afloop van die twee respectievelijk vijf jaar, ook al zijn ze voor de inkomstenbelasting al wel fiscaal partner. Anders is er alsnog schenkbelasting verschuldigd.
Partnerschap beëindigd
Als het fiscaal partnerschap verbroken is, dan geldt de samentelling niet meer. Daar is één uitzondering op: schenkingen van ouders aan een kind worden altijd bij elkaar opgeteld, ongeacht de burgerlijke staat van de ouders. Daarbij maakt het dus niet uit of ouders al dan niet gescheiden zijn.
Bij gescheiden grootouders kunnen beide grootouders aan het kleinkind schenken, en kan het kleinkind twee keer de vrijstelling en het lage tarief van de eerste schijf (18%) gebruiken. Dat geldt ook voor de hoge schenkingsvrijstelling voor de aanschaf van de eigen woning van € 28.947. Dit is overigens het laatste jaar dat deze hoge vrijstelling gebruikt kan worden. Vanaf 2024 is deze afgeschaft.
Wilt u meer weten?
Wilt u sparren over de mogelijkheden? Neem dan contact op met onze vermogenscoaches of met een financieel adviseur.
Dit is de vierde blog in de blogserie over valkuilen bij het schenken. Lees ook de drie andere blogs:
Geschreven naar de stand van zaken op 11 december 2023.
Disclaimer
Dit artikel bevat alleen algemene informatie en geen persoonlijk advies. Wilt u persoonlijk advies, overleg dan met uw fiscaal adviseur of uw notaris wat de beste keuze voor u is.
Wilt je ons persoonlijk spreken?
Heb je ergens vragen over? Onze vermogenscoaches staan klaar om met je te sparren of je te begeleiden bij je keuze.
Maak nu vrijblijvend een afspraak
